Wiele osób, szczególnie cierpiących na bezsenność lub ciągły brak czasu, często zastanawia się, ile można wytrzymać bez snu. Jak długo organizm ludzki jest w stanie funkcjonować w miarę poprawnie, bez większych uszczerbków na zdrowiu, będąc nieustannie aktywnym w mniejszym lub większym stopniu?
Wszędzie mówi się przecież o tym, jak ważny jest wypoczynek. Specjaliści określają dzienne zapotrzebowanie na sen przeciętnego człowieka na różnych etapach jego życia – oczywiste jest przecież, że małe dziecko śpi o wiele więcej w ciągu doby niż np. ludzie młodzi lub w średnim wieku. Sen, co podkreśla wielu lekarzy, często działa jak lek, umożliwiając szybsze dochodzenie do pełni zdrowia fizycznego i psychicznego.
Czasem zdarzają się jednak sytuacje, gdy ilość snu jest zaburzona
Powodem może być bezsenność wywołana stresem, godziny pracy, udział w imprezie, podróż. Niemal każdemu zdarza się więc tzw. zarwana noc, i właśnie wtedy często pojawia się pytanie, ile można wytrzymać bez snu. Na pewno wpływ na to ma parę czynników. Pierwszym jest wspomniany wiek, a także ogólna kondycja.
Człowiek chory, osłabiony zdecydowanie ma mniejszą odporność na brak wypoczynku nocnego niż ktoś całkowicie zdrowy, będący w optymalnej formie i pełni sił. Ponadto dużą rolę odgrywa ogólna odporność na nieprzespane noce. Niektórzy są w stanie funkcjonować kilkadziesiąt godzin przy braku snu, inni natomiast czują się fatalnie, jeśli będą spać 4-5 godzin.
Na pewno nie ma organizmu, na którego brak snu pozostałby kompletnie bez żadnego wpływu. Mimo tego, że większość dorosłych i zdrowych ludzi jest w stanie nie położyć się spać przez około 20-24 godziny, to jednak każda z tych osób – zakładając, że nie stosuje żadnych silniejszych środków wspomagających i pobudzających – zacznie odczuwać niezbyt przyjemne objawy świadczące o braku snu.
Pojawia się ból głowy i jej zawroty, umysł przestaje pracować, koncentracja staje się zaburzona, podobnie jest z pamięcią, kojarzeniem i ogólnie z myśleniem. Do tego dochodzi apatia, brak energii, niechęć do jakichkolwiek działań, drażliwość, irytacja, obniża się również poziom popędu seksualnego. Każda aktywność fizyczna czy umysłowa jest problemem. Specjaliści mówią nawet, że człowiek zachowuje się wówczas tak, jakby był pod wpływem sporej ilości alkoholu, na poziomie nawet jednego promila we krwi.
Trudno zatem wyobrazić sobie, że można sprawnie funkcjonować przez kolejną dobę bez snu. Nie jest to oczywiście całkowicie niemożliwe – są osoby bardzo odporne na taki rodzaj zmęczenia, jednak na pewno odczuwają one pogorszenie samopoczucia. Oczy są wówczas bardzo czerwone i obolałe, ból głowy wzrasta, mogą dochodzić dreszcze, bóle kręgosłupa, kości, stawów, zaburzenia wzroku i słuchu. Wszystkie objawy z każdą kolejną godziną bez snu stają się coraz bardziej intensywne, człowiek w pewnym momencie zaczyna czuć się dokładnie tak, jak wtedy, gdy jest chory. Myślenie racjonalne i koncentracja po dwóch dobach bez spania są już na naprawdę fatalnym poziomie.
Zastanawiając się, ile można wytrzymać bez snu, trzeba więc wziąć pod uwagę powyższe czynniki. Ponieważ sen jest dla człowieka niezbędny, każda następna godzina po dwóch dobach aktywności coraz bardziej pogarsza stan człowieka. Utrzymywanie tego stanu jest po prostu niebezpieczne – nie tylko dla samego zdrowia, ale na tym etapie także już dla życia.
Dawniej na pytanie, ile można wytrzymać bez snu, odpowiadano zwykle, że po czterech dobach człowiek jest już tak zmęczony, że zwyczajnie nie myśli, do tego miewa omamy i halucynacje, mogąc ostatecznie nawet umrzeć. Badań takich nie przeprowadza się na ludziach z obawy o fatalne skutki, jednak zdarzają się śmiałkowie, którzy na własną odpowiedzialność podejmują takie ryzykowne wyzwania. Przykładem jest mężczyzna ze Stanów Zjednoczonych, który okazał się rekordzistą w tej kwestii – nie spał przez aż jedenaście dni, co wydaje się dość nieprawdopodobnym wyczynem.
Trudno więc określić dokładnie, ile można wytrzymać bez snu. Z całą pewnością da się jednak powiedzieć, że nawet jedna doba bez spania jest fatalna dla zdrowia, co może potwierdzić wielu specjalistów, a także ludzi zmagających się z bezsennością.
Spore grono lekarzy podkreśla nawet znaczenie snu mówiąc, że dłużej człowiek wytrzyma nie mogąc jeść, niż wtedy, gdy nie śpi. Konsekwencje takich sytuacji są opłakane zarówno dla ciała, jak i psychiki. Warto więc robić wszystko, by mieć unormowany rytm doby, w której przeznacza się odpowiednią ilość na wypoczynek senny. W przypadku przeciętnego człowieka jest to około 7 godzin.
